Evropska komisija (EK) upozorila je u ponedeljak da je u nekim zemljama članicama Evropske unije veliki porast broja neosnovanih zahtijeva za azil građana Kosova, u prvoj godini nakon ukidanja viznog režima.
Međutim, Kosovo generalno nastavlja da ispunjava kriterijume za liberalizaciju viznog režima, navodi EK u svom najnovijem izvještaju u okviru “mehanizama za suspenziju liberalizacije viza”.
Evropska komisija sastavlja takve izvještaje za sve zemlje koje uživaju viznu liberalizaciju kako bi videla da li postoji potreba da se razmotri mogućnost vraćanja viznog režima.
Ovo je prvi put da je Kosovo uključeno u ovakav izvještaj od kada je EU ukinula vize za građane Kosova od 1. januara ove godine.
Od januara do jula ove godine, u prosjeku preko 550 Kosovara je svakog mjeseca tražilo azil u evropskim zemljama.
Ova cifra je znatno veća od prosjeka u proteklih šest godina.
Ali, u izvještaju se ističe da je za Kosovo još uvjek prerano za tačne zaključke o tome kakav je uticaj imala vizna liberalizacija, jer nema podataka za cijelu godinu.
U izvještaju za narednu godinu, EK će imati na raspolaganju kompletne podatke.
Međutim, u izvještaju se navodi da je „nekoliko zemalja članica prijavilo značajan porast neosnovanih zahtijeva za azil građana Kosova od početka 2024. godine”.
„U prvih sedam mjeseci 2024. godine u zemljama EU podneto je 3.905 zahteva za azil od strane građana Kosova, što predstavlja povećanje od 108 odsto u odnosu na isti period prethodne godine“, navodi se u izvještaju.
U ovom izvještaju, Evropska komisija traži od kosovskih vlasti da uspostave mehanizme za razmenu podataka sa zemljama članicama kako bi se pratio tok ilegalne imigracije i trendovi zahtijeva za azil.
Od Kosova se takođe traži da nastavi internu informativnu kampanju o pravima i obavezama prilikom putovanja u zemlje šengenskog prostora i da bilateralno sarađuje sa zemljama koje su najviše pogođene pojavom neosnovanih zahtijeva za azil.
Drugo pitanje koje je Evropska komisija zatražila od Kosova u vezi sa nastavkom ispunjavanja kriterijuma za viznu liberalizaciju jeste prilagođavanje viznog režima Kosova viznom režimu EU. Ovo je zahtijev bloka za sve zemlje regiona Zapadnog Balkana.
EU zahteva od svih zemalja u regionu da u potpunosti prilagode ovaj režim režimu bloka, što znači da moraju i za sve zemlje za koje EU zahtijeva vize.
Kosovo trenutno ima 16 zemalja čijim građanima su potrebne vize za putovanje u EU, ali mogu da dođu na Kosovo bez viza. Ova mogućnost bezviznog putovanja u zemlje regiona Balkana za EU smatra se potencijalnim rizikom za ilegalnu imigraciju u njene zemlje članice.