Pod pritiskom SAD i njenih evropskih saveznika da se dogovore sa Srbijom, premijer Kosova Aljbin Kurti obećao je u sredu da će se odupreti svakom pokušaju Zapada da ga „ucijenjuje” u vezi sa rokom za postizanje dogovora. sporazum sa Srbijom.
Zapadni emisari su nekoliko mjeseci bili između prestonica Kosova i Srbije zbog diplomatskih zastoja u riješavanju skoro 25 godina starih posleratnih tenzija između albanskih boraca i srpskih snaga, koje su podstakle kampanju bombardovanja NATO-a za okončanje rata.
Međutim, i posle više od dvije decenije, Beograd i dalje odbija da prizna vladu svoje bivše pokrajine sa albanskom većinom, a podrška moćnih ruskih saveznika zabranila mu je članstvo u nekoliko međunarodnih institucija, uključujući Organizaciju Ujedinjenih nacija.
Sa ratom u Ukrajini, koji je doneo veliku neizvjesnost Evropi, SAD i EU su riješene da postignu sporazum između Kosova i Srbije, kako bi riješili višegodišnju krizu na Balkanu.
Prema Kurtitovim riječima, Kosovo je trenutno u pregovorima za postizanje sporazuma sa Srbijom sa rokom do marta, uprkos mnogim suštinskim neslaganjima i preprekama koje negativno utiču na odnose između protivnika.
„Naš najveće bogatstvo je upornost i istraživanje u Beogradu je sada drgaćije. Oni žele da se vrate u prošlost i ovo se ne vraća nazad“, rekao je Kurti u intervjuu francuskoj novinskoj agenciji Frans pres (AFP) u Prištini.
„Kosovo je nezavisna država i biće još bolje da Srbija prizna Kosovo“, rekao je premijer Kurti, rekavši da je to korak koji će olakšati integraciju Beograda u Evropsku uniju.
Tokom blokade, Kurti insistira na borbi protiv Srbije, koju naziva „autokratijom“ koja promoviše bliske veze sa Kremljom u Rusiji i nastavlja da destabilizuje jug Evrope.
Međutim, izgleda da se Vašington u velikoj mjeri oslanja na Kurtija i njegovu vladu u riješavanju ključnih pitanja sa američkom ambasadom u Prištini ove nedelje pozivajući na hitno kreiranje dugog predloga za formiranje takozvane zajednice srpskih opština (ZSO).
Nekoliko sati nakon objavljivanja saopštenja, na sastanku koji je u utorak održala američka ambasada na kojem se razgovaralo o prijedlogu, u kojem Kurti nije učestvovao, nagoveštavajući porast tenzija sa saveznicima i nestabilnost Kosova.
On je ranije bio protivnik sporazuma, rekavši da je Udruženje dalo Srbiji još jednu etničku enklavu u regionu koja bi mogla da se iskoristi za podrivanje njene vlasti.
„ Ja se ne bojim. Nismo hrabri i ono što tražimo je tretman i pravda, jednakost i međusobno priznanje“, rekao je Kurti za AFP.
„Nije fer vršiti pritisak na proevropske, proameričke i demokratske zemlje Zapadnog Balkana. Pritisak mora biti na Beograd“, kaže premijer Kosova.
S druge strane, predsjednik Srbije Aleksandar Vučić kaže da je njegova vlada veoma blizu postizanja dogovora.
Tokom govora na nacionalnoj televiziji, Vučić je rekao da su mu zapadne zemlje postavile ultimatum da normalizuje odnose sa Kosovom, inače bi ga zbunile mase da bi bile “velike i velike” za njegovu zemlju.
Na prvi pogled se čini da su Kurti i Vučić najnevjerovatniji lideri koji će postići dogovor, pri čemu je predsjednik Srbije svog kosovskog kolegu nazvao “lošim teroristom”.
Možete govoriti o stavu predsjednika Srbije, ali više o njegovom obrazovnom nivou“, rekao je Kurti za AFP.
Nazvan „Če Gevara na Kosovu“, Kurti se pretvorio u aktivistu koji je predvodio nasilne proteste i bio poznat po tome što je puštao gas u parlamentu prije nego što je postao premijer.
Danas je i premijer, jer je odneo odlučujuću pobijedu na izborima 2021. i nije odustao od radikalnog zalaganja za zaštitu suvereniteta Kosova, uz zapadne diplomate koje se često žale na njegovu tvrdoglavost.
Pak Kurti ostaje i nije uspeo u svom pokušaju da osigura stabilnu budućnost Kosova.
„Demokratija i republika moraju biti zaštićene. Ovo nije lako, ali nema alternative“, izjavio je Kurti.