Ministar za zajednice i povratak u Vladi Kosova Nenad Rašić izražava uvjerenje da paralelnim zdravstvenim i obrazovnim institucijama na sjeveru trenutno ne preti moguće zatvaranje, ali dodaje da Srbi Kosova „moraju da budu spremni za scenario da nam se neće dopasti“.
„Moraju se planirati opcije, jer nije pitanje da li će se to dogoditi [zatvaranje obrazovnih i zdravstvenih ustanova u sistemu Srbije], već kada će se to dogoditi. Sve ono što nas je nedavno iznenadilo, sve što nismo znali ili što je Beograd sakrio od nas, ne znači da se to neće desiti”, rekao je Rašić.
On dodaje da će obrazovne i zdravstvene ustanove u srpskim zajednicama na Kosovu, koje se finansiraju iz budžeta Srbije i rade po njenom sistemu, morati da budu „ugrađene“ u zakonodavni sistem Kosova, kako je predviđeno sporazumima postignutim u Briselu. jedna stvar takva.
Ministar Rašić kaže da se moraju naći modeli koji ceo srpski sistem “ugrađuju” u kosovski, tako da ne budu oštećeni ni građani ni zaposleni.
Ne može da kaže koji su to modeli, ali ističe da su zdravstvo i prosvjeta „stubovi zaštite prava i interesa Srba”.
Rašići podsjeća da Ahtisarijev plan – dokument na osnovu kojeg je sačinjen Ustav Kosova – predviđa formiranje grupe stručnjaka, koja bi prilagodila nastavni plan i program pripadnicima srpske zajednice.
Prvim sporazumom Kosova i Srbije, postignutim u Briselu 2013. godine, dogovoreno je održavanje lokalnih izbora na sjeveru Kosova, uspostavljanje opština i drugih institucija po kosovskom sistemu, kao i osnivanje Zajednice opština sa srpske većine na Kosovu, čime bi se regulisalo funkcionisanje nekih srpskih institucija i njihovo finansiranje.
Uprkos tome, Kosovo nije formiralo Asocijaciju i Srbija je odbila da raspusti svoje paralelne institucije.
Ali, kosovske vlasti su od početka ove godine počele da zatvaraju srpske institucije, uz obrazloženje da svojim radom narušavaju ustavni poredak Kosova.
Ovakve akcije kritikovale su srpska zajednica i međunarodna zajednica, koja kaže da ovakvi „nekoordinisani“ pokreti mogu povećati tenzije na terenu.
Institucije Srbije koje su do sada zatvorene su: privremeni opštinski organi u Prizrenu, Peći, Suvoj Reci, Istoku, Klini, Orahovcu, Dragašu, Mitrovici, Zvečanu, Zubinom Potoku, Leposaviću, zatim Kosovskom okrugu u Mitrovici, Osiguranje. Fond penzijskog i invalidskog u Sjevernoj Mitrovici, Trezor Narodne banke Srbije u Leposaviću, Pošta Srbije na sjeveru Kosova i Štedionica Pošte.
Kosovo je takođe zabranilo upotrebu srpskog dinara – što je dodatno otežalo finansiranje institucija koje rade na Kosovu pod srpskim sistemom, uključujući zdravstvo i obrazovanje prenosi Radio slobodna Evropa.