Pojedini diplomatski izvori u Evropskoj uniji (EU) pojašnjavaju da nije moguće da jedna država jednostrano suspenduje viznu liberalizaciju za drugu zemlju i da se to može uraditi samo kroz uredbu Savjeta EU, nakon izjava predsjednika Francuske Emanuela Makrona, što je u utorak izazvalo konsternaciju na Kosovu.
Dok je za mnoge medije na Kosovu Makron „prijetio“ suspenzijom viza za Kosovo kada je u utorak u Tirani rekao da smo „napravili gest povjerenja po pitanju viza. Što se Francuske tiče, one [vize] su uklonjene jer poštujemo našu riječ. Danas se riječ ne drži“, rekli su izvori u okviru evropskog bloka da Francuska nije postavila takav zahtijev.
Izvori iz Brisela rekli su u utorak Radiju Slobodna Evropa da je suspenzija moguća samo kroz procedure u Savjetu EU „pomoću uredbe o mehanizmu za suspenziju viza” iz 2018. godine.
„Francuska, niti bilo koja druga članica EU, u ovom trenutku nije predložila suspenziju viza za Kosovo, niti za Srbiju. Ali, ako postoji politički interes, ona to može da uradi“, rekao je izvor iz Evropske unije.
U aprilu ove godine, odluku o liberalizaciji viza za Kosovo je takođe formalno odobrila EU i istog mjeseca je objavljena u zvaničnim novinama Evropske unije.
Od 1. januara 2024. godine očekuje se da građani Kosova putuju bez viza u 27 zemalja EU, koje čine takozvani Šengenski prostor.
Da bi se ova odluka suspendovala, Savjet EU mora da donese drugu odluku. To se može uraditi na zahtijev ili Evropske komisije ili bilo koje države članice. Zatim zemlje članice Savjeta mogu da glasaju o mogućoj suspenziji.
Do sada se samo jednom desilo da je država članica EU zatražila suspenziju vizne liberalizacije za neku zemlju u regionu.
Holandija je 2019. godine zatražila da se suspenduje vizna liberalizacija za državljane Republike Albanije. Kao opravdanje naveo je opasnost koju albanski državljani umješani u organizovani kriminal u Holandiji predstavljaju po nacionalnu bezbijednost ove zemlje.
Ali Evropska komisija je odbila ovaj zahtijev.